Strandbroeders: Ecologie en bescherming

De bontbekplevier en strandplevier zijn beide beschermde inheemse diersoorten en staan op de Rode lijst van Nederlandse broedvogels (Vogelbescherming.nl). Een deel van de plevieren broedt in natuurgebieden en is daarmee goed beschermd. Plevieren hebben voorkeur voor kale tot schaars begroeide terreinen om te broeden, daarbij moet ook geschikt foerageergebied zijn. Dit habitat vinden deze soorten al vele decennia langs de dijken van onder meer de Oosterschelde. In toenemende mate ondervinden de plevieren daarbij problemen door diverse vormen van recreatie.

Ervaringen in het buitenland hebben Vogelbescherming in 2019 doen besluiten om samen met diverse vogelwerkgroepen een start te maken met het beschermen van plevieren op de stranden van het Deltagebied. Het is erg waardevol dat het beschermingswerk in 2021 is uitgebreid met een vrijwilligersgroep rond de Oosterschelde en in 2022 rond de Westerschelde, beide onder begeleiding van Nationaal Park Oosterschelde en IVN Zeeland. Het beschermingswerk wordt mede mogelijk gemaakt door de Provincie Zeeland. Het doel van het project is om plevieren rondom de Oosterschelde beter te beschermen, te monitoren en het publiek te informeren over de vogels.

Om de bescherming en het handelen rond deze kwetsbare vogels te verbeteren houden wij ons sinds enkele jaren bezig met het verzamelen van ecologische kennis. Verschillende universitaire studenten hebben onder onze begeleiding onderzoeksprojecten gedaan die aan deze kennis bijdragen. Deze studies verhelderen wat de knelpunten zijn en waar ingrijpen nodig is. Door middel van data-analyse op gebied van biologie van de vogels, verstoringsbronnen en effectiviteit van beschermingsmogelijkheden wordt er geleidelijk een compleet beeld geschetst dat gebruikt kan worden in beleid. Hieronder volgen enkele voorbeelden van recentelijke projecten binnen dit kader.

• Dispersie en voorkomen
  Sinds enkele jaren wordt er door medewerkers en vrijwilligers gewerkt met de applicatie nestkaart.nl. Iedere keer dat er een nest van een strandplevier of bontbekplevier wordt gevonden dan wordt er een nestkaart aangemaakt. Dankzij deze applicatie kunnen nesten makkelijker teruggevonden worden en is er aan het einde van het seizoen een compleet overzicht over het succes van ieder nest. Er wordt ook een grote inspanning verricht om strandbroeders te kleurringen. De vogels met een kleurring zijn individueel herkenbaar waardoor de verspreiding zorgvuldig gemonitord kan worden, ook in afwezigheid van een nest.

• Biologie en verstoring
  Er is vaak een tekort aan informatie over de biologie van bedreigde strandbroeders. Het is belangrijk dat deze informatie aangevuld wordt zodat er meer inzicht komt in de oorzaken van lage populatieaantallen. In 2020 en 2021 hebben studenten bij DMP foerageergedrag in relatie tot verstoring en invloed van recreatie op het broedgedrag van plevieren bestudeerd.

• Effectiviteit van bescherming
  Momenteel lopen er verschillende projecten die de effectiviteit van beschermingsmaatregelen analyseren.