Zeevogels en zeezoogdieren

Vanaf 1984 wordt er op een gestandaardiseerde manier gegevens verzameld over de aantallen en verspreiding van zeevogels en zeezoogdieren in het Nederlands deel van de Noordzee, ook wel aangeduid als het Nederlands Continentaal Plat (NCP). Dit onderzoek wordt uitgevoerd in het kader van de MWTL (Monitoring van de Waterstaatkundige Toestand des Lands).

De monitoring vindt plaats vanuit een vliegtuig (momenteel een tweemotorige Partenavia P68-C) met aan beide zijden een bolraam, waardoor er ook rechts naar beneden gekeken kan worden. Aan stuurboord en bakboord worden door twee afzonderlijke waarnemers waarnemingen ingesproken via een recorder, bij de waarnemingen wordt o.a. de exacte tijd ingesproken zodat die later gekoppeld kunnen worden aan de meelopende GPS. Er wordt op ongeveer 75m hoogte gevlogen en waarnemingen worden uitsluitend met het blote oog gedaan, bij goede omstandigheden zijn sterk gelijkende soorten (zeekoet/alk en visdief/noordse stern) van elkaar te onderscheiden.

De tellingen op het NCP worden uitgevoerd volgens een vaste methode op een vastliggende route, middels 19 transecten wordt het NCP doorkruist. Deze transecten zijn steekproeven waarmee door middel van een statistische exercitie een totale populatieschatting berekend kan worden. Daarnaast wordt ook de kustzone geteld, tot en met 2019 was er een vlakdekkend zigzag patroon uitgelegd grofweg tussen Cadzand en Rottum, vanaf 2020 is in de nauwere kustzone een veel dichter patroon met 89 kustdwarse transecten neergezet.

De tellingen worden zes maanden (augustus, november, januari, februari, april en juni) per jaar uitgevoerd.

Bovenstaand kaartje is van de augustus telling in 2020, hier is duidelijk het verschil te zien tussen twee soorten sterns. Links de Visdief; naast een kustsoort is het ook een pelagische soort in het najaar, waarbij de Bruine Bank een belangrijk foerageergebied is. De Grote Stern (rechts) is duidelijk meer kust gebonden is.

Zeekoeten zijn in de nazomer (links, augustus) vrij geconcentreerd in het noordelijk deel van het NCP wanneer zij met hun jongen vanaf de kusten van Groot-Brittannië en Scandinavië hierheen komen om te foerageren, gedurende de winter (rechts, november) wordt de verspreiding meer ‘uitgesmeerd’ en zijn ze ook in het zuidelijk deel aanwezig.