Zee-eenden in de Waddenzee en Nederlandse kustwateren 2022-2023

Jaarlijks maken we een verslag van de telling van overwinterende eiders, zwarte zee-eenden, grote zee-eenden en toppers in de Nederlandse kustwateren en de Waddenzee. Deze telling per vliegtuig wordt uitgevoerd in het kader van de Biologische Monitoring van de zoute Rijkswateren (MWTL). In november 2022, januari 2023 en maart 2023 werden de Waddenzee, Waddenkust en Hollandse Kust integraal geteld. In januari is de Hollandse Kust niet geteld door slecht weer.

In november 2022 werden 53 391 eiders geteld, waarvan ruim 99% in de Waddenzee. De grootste concentraties bevonden zich in het westelijk deel van de Waddenzee, met name in de omgeving van Griend en ten zuiden van Terschelling. De trend van de eider is op de lange termijn negatief. In de laatste tien winters (2013/2014 – 2022/2023) werden er gemiddeld 78 560 eiders geteld, dat is ruim 10% minder dan het gemiddelde over de winters van 2003/2004 – 2012/2013 (88 265 exemplaren). De Waddenzee is nog steeds een internationaal belangrijk gebied voor de eider, de 1% norm (7 200 vogels) werd in november 2022 ruim zevenmaal overschreden.

Vliegroutes maart 2023

In januari 2023 werden 66 135 zwarte zee-eenden waargenomen. Het merendeel (83%) van de zee-eenden verbleef in de kustzone ten noorden van de Waddeneilanden, de grootste concentratie zee-eenden werd waargenomen ten noorden van Ameland, verder werden er kleine groepen gezien bij Schiermonnikoog, Terschelling en in maand langs de westkust van Texel. Voor de Hollandse Kust werden alleen in maart een aantal kleine groepjes gezien tussen Callantsoog en Petten. In de Voordelta lagen op de traditionele plekken (Bollen van de Ooster en de Brouwersdam) een aantal groepen, een nieuwe plek waar zee-eenden werden waargenomen is de voor de noordkust van Walcheren, hier werd in januari en maart een grote groep gezien. De trend van de zwarte zee-eend is op de lange termijn negatief, maar recent lijkt er sprake van herstel. In de laatste tien winters (2013/2014 – 2022/2023) werden er gemiddeld 46 850 zwarte zee-eenden geteld, dat is 47% meer dan het gemiddelde over de winters van 2003/2004 – 2012/2013 (31 890 exemplaren). De Waddenkust is van internationaal belang voor de Noordwest-Europese populatie van de zwarte zee-eend, de 1% norm (7 500 vogels) werd in januari 2023 ruim zevenmaal overschreden.

Aantalsverloop van de zwarte zee-eend tijdens de (mid)wintertellingen in 1993-2023 in de Waddenzee en langs de Nederlandse kust.

In januari werden 18 440 toppers geteld in de Westelijke Waddenzee. Op de lange termijn is de trend van de topper positief in de Waddenzee. Afgelopen winter werden er fors minder toppers waargenomen dan in de afgelopen vijf winters (gemiddeld 36 895 in de periode 2017/2018 – 2021/2022). In de Voordelta is de trend op de lange termijn negatief, de aantallen in de winter zijn daar tegenwoordig zeer klein. De Waddenzee is van internationaal belang voor de Noordwest-Europese populatie van de topper, de 1% norm (2 600 vogels) werd in januari 2023 ruim zevenmaal overschreden.

De Centrale Informatievoorziening (Rijkswaterstaat) organiseert jaarlijks in januari een telling van overwinterende eiders, zwarte zee-eenden, grote zee-eenden en toppers in de Nederlandse kustwateren en de Waddenzee. Deze telling per vliegtuig wordt sinds 1993 uitgevoerd in het kader van de biologische monitoring van de zoute rijkswateren (Monitoring Waterstaatkundige Toestand des Lands). Deze informatie wordt tevens gebruikt voor de internationale midwintertelling van watervogels. Met ingang van de winter 2013/2014 wordt tevens een telling uitgevoerd in november, vanaf voorjaar 2021 wordt er een extra telling uitgevoerd in maart, speciaal gericht op zee-eenden. Lees hier het hele rapport Midwintertelling van zee-eenden in de Waddenzee en Nederlandse kustwateren in november 2022, januari en maart 2023